Indien een koper van aandelen na de overname kennis krijgt van bepaalde nadelige informatie over de vennootschap (de “lijken uit de kast”), stelt zich de vraag of hij/zij hiervoor van de verkoper een schadevergoeding kan vorderen. In een eerdere bijdrage (link) wezen we op het belang van contractuele verklaringen en waarborgen in de overnameovereenkomst. De wettelijke bescherming van de koper strekt zich immers enkel uit tot de aandelen, en niet tot het onderliggende vermogen van de vennootschap, zodat aanvullende contractuele bescherming noodzakelijk is.

In deze bijdrage gaan wij dieper in op de onderzoekplicht die op de koper rust. In beginsel dient een koper namelijk zelf, desgewenst samen met zijn/haar professionele adviseurs, na te gaan of hij/zij het wenselijk vindt om de aandelen te kopen tegen de geboden prijs.

Geen algemene informatieplicht

Naar Belgisch recht rust er geen algemene informatieplicht op een verkoper. Het is dus niet verplicht dat een verkoper alles meedeelt over de vennootschap wat hem/haar gekend is.

In geval de verkoper kennis heeft van bepaalde informatie of omstandigheden die van belang zijn voor de koper én de koper kende deze informatie of omstandigheden niet en behoorde deze ook niet te kennen, dan kan er sprake zijn van een schending van de informatieplicht van de verkoper.

Een illustratie uit de rechtspraak verduidelijkt dit: een verkoper dient het gebrek aan stedenbouwkundige vergunning van een woonzorgcentrum te melden aan de koper van de aandelen van de vennootschap die eigenaar is van het pand. Het pand maakt immers het grootste actief uit van de vennootschap. Het gebrek aan vergunning maakt het voor de koper onmogelijk om haar maatschappelijk doel te verwezenlijken en vormt een ernstige bedreiging van de rentabiliteit.

De informatieplicht van de verkoper houdt echter op waar de onderzoekplicht van de koper begint. Indien de koper bepaalde informatie zelf kon verkrijgen, onder meer door hierover vragen te stellen, dan moet de verkoper deze informatie niet spontaan meedelen.

Van een koper van aandelen kan verwacht worden dat hij/zij zich informeert over de wenselijkheid om de aandelen te kopen tegen de geboden prijs. De koper moet met name een onderzoek (het zogeheten “due diligence onderzoek”) verrichten met betrekking tot de vennootschap. Daarbij moet de koper zich bewust zijn van het risico dat inherent is aan elke koop van aandelen. Om te weten of een koper bepaalde informatie had moeten opvragen of bepaalde vragen had moeten stellen, wordt er onder meer rekening gehouden met de ervaring van de koper, de sector waarin hij/zij actief is en of hij/zij al dan niet een beroep deed op professionele adviseurs bij de overname.

De grens tussen de informatieplicht van de verkoper en de onderzoekplicht van de koper is vaak dun. Zo kan in voormeld geval de vraag gesteld worden of de koper de stedenbouwkundige vergunning niet had moeten opvragen en controleren voor de overname. Over het algemeen is de rechtspraak strenger voor de koper dan voor de verkoper. Indien de koper zijn/haar voorbereiding niet grondig doet, dan kan hij/zij dit niet op de verkoper afwentelen. 

Uitzonderlijk: bedrog in hoofde van de verkoper

De schending van een informatieplicht kan ook bedrog vormen. Dit houdt in dat de verkoper kunstgrepen gebruikt om de koper te misleiden. Kunstgrepen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het bewust verstrekken van verkeerde informatie of het bewust achterhouden van informatie die had meegedeeld moeten worden. Zo kan het verzwijgen van een bedrijfsrapport waaruit blijkt dat een substantieel deel van de vorderingen van een vennootschap oninbaar zijn, bedrog uitmaken wanneer aan de koper de jaarrekening wordt voorgelegd waarin de conclusies van het bedrijfsrapport niet werden verwerkt. Indien de koper de aandelen niet zou hebben gekocht indien hij/zij op de hoogte was geweest van de achtergehouden informatie, kan de aandelenoverdracht zelfs vernietigd worden op grond van bedrog. 

In de praktijk zijn de gevallen waarin bedrog aanvaard wordt, ook zeer beperkt. Een koper kan dus maar beter voorzichtig handelen.

Een blogbericht van Intinya bevat geen juridisch advies. Onze blogberichten zijn bedoeld om juridische concepten in algemene en begrijpelijke termen te schetsen. Daarbij kan omwille van de leesbaarheid abstractie gemaakt worden van bepaalde nuances. Eventuele inhoudelijke standpunten van Intinya kunnen wijzigen doorheen de tijd of naargelang de specifieke context. Blogberichten worden niet automatisch aangepast bij wijzigingen in de wet, rechtspraak of rechtsleer. Voor gespecialiseerd advies op maat van uw specifieke dossier, kan u steeds bij de advocaten van Intinya terecht.