Een recente wetswijziging maakt het eenvoudiger om de bankrekeningen van een schuldenaar op te sporen. Hierdoor zal een schuldeiser makkelijker kunnen inschatten of een beslag op rekeningen al dan niet de moeite loont. De nieuwe regeling is een grote stap vooruit, maar voorzichtigheid blijft geboden.

Beslag op bankrekeningen: hoe vind ik de rekeningen?

Wanneer uw schuldenaar veroordeeld wordt tot betaling maar dat niet vrijwillig doet, wacht de taak om voldoende vermogen te vinden om in beslag te nemen en langs die weg betaald te worden.

Een beslag op bankrekeningen kan daarvoor een goede manier zijn. Dat vereist dan wel kennis over de bank(en) waarbij uw schuldenaar rekeningen aanhoudt.

Enkele jaren geleden werd de mogelijkheid ingevoerd om dat te weten te komen (artikel 1447/1 van het Gerechtelijk Wetboek).

Omslachtige procedure om rekeninginformatie op te sporen

De voorwaarden om rekeninginformatie te ontvangen waren evenwel relatief streng. Bovendien was de te volgen procedure vrij omslachtig. Daarnaast kreeg de schuldeiser enkel de informatie dat er bankrekeningen waren, maar niet welk bedrag daarop precies stond. Het kon dus gebeuren dat er wel bankrekeningen waren maar dat daarop geen (of onvoldoende) geld stond op het moment dat beslag gelegd werd.

Door deze nadelen werd de procedure om rekeninginformatie aan te vragen in de praktijk relatief weinig gebruikt. Schuldeisers zagen zich soms genoodzaakt om hun dossier zonder resultaat af te sluiten. Zij aarzelden om te investeren in een procedure die meer kosten dan baten dreigde te veroorzaken.

Goed nieuws: vereenvoudiging van de procedure

Deze cold cases kunnen nu heropend worden, op voorwaarde dat de mogelijkheid om beslag te leggen nog niet verjaard is.

De wetgever is immers tegemoet gekomen aan de voormelde ongemakken met de Wet Digitalisering Justitie II (van 15 mei 2024, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 28 mei 2024).

Dit zijn de belangrijkste krachtlijnen:

• Voortaan kunnen ook schuldeisers die nog niet beschikken over een veroordeling van hun schuldenaar rekeninginformatie aanvragen. Dat moet gebeuren in een verzoekschrift tot bewarend beslag onder derden. Zo nodig kan de beslagrechter een zekerheid eisen van de schuldeiser om misbruik te vermijden (gewijzigd art. 1447, tweede lid, 3° en 1447/2, §1, eerste lid Ger.W.).

• Schuldeisers die wel reeds beschikken over een veroordeling van hun schuldenaar kunnen zich rechtstreeks tot een gerechtsdeurwaarder wenden, die de rekeninginformatie voortaan zelf relatief eenvoudig kan opvragen met het oog op een uitvoerend beslag onder derden (nieuw art. 1539bis, eerste lid Ger.W.).

• Aan de laatstgenoemde categorie van schuldeisers zal ook informatie verschaft worden over het beschikbare saldo op de rekeningen (nieuw art. 1539bis, tweede lid, 2° Ger.W.).

Twee scenario’s zijn mogelijk:

1. Ofwel is het rekeningsaldo gelijk aan of groter dan het bedrag waarvoor uitvoerend beslag gelegd wordt. In dat geval zal enkel meegedeeld worden dat het beschikbare bedrag op de bankrekening(en) toereikend is, zonder verder detail.
2. Ofwel is het beschikbare saldo lager dan het bedrag waarvoor uitvoerend beslag gelegd wordt. In dat geval zal het precieze saldo van de bankrekening(en) meegedeeld worden.

Voorzichtigheid blijft geboden

Dankzij de verbeterde transparantie over het vermogen van een schuldenaar zal een schuldeiser beter kunnen inschatten of de kosten van een beslag op rekeningen opwegen tegen de potentiële baten.

De informatie over het beschikbare rekeningsaldo moet evenwel op een voorzichtige en genuanceerde manier beoordeeld worden. De opbrengst van een beslag moet immers verdeeld worden onder de verschillende schuldeisers van de schuldenaar. Daarnaast is het meegedeelde rekeningsaldo een momentopname, zonder een garantie dat dat geld nog op de rekening zal staan wanneer het beslag gelegd wordt.

Mr. Cedric Haspeslagh publiceerde in het Rechtskundig Weekblad (2023-24, afl. 42, 1642) een bijdrage waarin deze problematiek meer in detail wordt besproken.